Mark Heirman - Religieus geweld

Religieus geweld bij joden, christenen en moslims

Christelijke auteurs reduceren de kruistochten graag tot een vervelende voetnoot bij de overwegend vreedzame verspreiding van het christendom. Arabische en islamitische auteurs denken daar anders over. Die zien in elke westerse soldaat in het Midden-Oosten nog altijd een verdoken kruisvaarder.

Hoe dan ook, het Westen is nog altijd de meest bewapende regio ter wereld en voerde de voorbije tien jaar oorlogen in Afghanistan, Irak, Libië en Mali, en de Russen in Tsjetsjenië. Niet omgekeerd.

Tegelijk heeft het religieus geweld onder joden, christenen en moslims nog niets van z'n middeleeuwse kracht ingeboet, zeker niet in en rond Jeruzalem, al dertig eeuwen lang de navel van de monotheïstische wereld.

‘Zopas las ik in dit verband, via onze gemeentelijke bibliotheek, het magistrale werk van Mark Heirman: Religieus geweld bij joden, christenen en moslims. Het is een naslagwerk voor elkeen die oorsprong en gevolgen van het (religieus) staatsnationalisme wil nagaan.’ (Willy Kuijpers, Herent).

‘Ik beschouw dit boek als verplichte lectuur voor allen die vandaag vanuit een gelovige inspiratie aan vrede willen werken. Het is ook een absolute aanrader voor allen die vanuit andere levensovertuigingen de zaak van de vrede willen dienen.’ (Jo Hanssens, voorzitter van Pax Christi Vlaanderen).

‘Religieus geweld bij joden, christenen en moslims is een rijk gedocumenteerd verslag van 1700 jaar wereldwijd bloedvergieten geworden. De rode draad is de religieuze motivatie. Mark Heirman stelt dat het monotheïsme als systeem de oorzaak is van elke godsdienstoorlog. In het werk brengt de auteur sporadisch enkele afzwakkingen van deze stelling aan. Al is er wel degelijk een causaal verband, de balans tussen macht en religie sinds 1700 jaar is en blijft een broze evenwichtsoefening, zelfs tot op vandaag.’ (Johan Vandezande in Ministrando, december 2013).

‘Volgens cultuurfilosoof Mark Heirman was de explosie van politiek-religieus geweld die paus Urbanus II in 1095 op gang bracht geen ‘eendagsvlieg’. Het was niet minder dan het leidmotief van de hele middeleeuwen, een ‘door God gewilde’ oorlog. In meerdere hoofdstukken, een diep gefundeerde tocht door de geschiedenis, beschrijft Heirman de clash tussen het (christelijke) Westen en de islamitische wereld. Dat verbreedt hij met allerlei zijsporen. In het voorlaatste hoofdstuk gaat hij op zoek naar de wortels van het fundamentalisme in de drie godsdiensten. Hij bekijkt dat grondig en beschrijft hoe het fundamentalisme de voorbije tijd toenam. Tot slot komt hij tot de kern, door in te zoomen op de kwestie of het monotheïsme op zich niet de verklaring is voor alle geweld van de afgelopen eeuwen.’ (EDS in Kerk & Leven)

‘Religieus geweld’ is een gedetailleerde en erudiete kroniek van zowat 3000 jaar religieus geweld bij joden, christenen en moslims. Een relaas van veldslagen, oorlogen, slachtingen en terrorisme, maar ook van veroveringsdrift, messianisme, geloofsijver en bekeringsfanatisme. Heirman pakt royaal uit met zijn grondige gedetailleerde dateringen. Op zich zeker overtuigend, al zijn er wel meer van dergelijke beschrijvingen en opsommingen. De meerwaarde had kunnen schuilen in een diepere verduidelijking van oorzaken, verklaringen en aansprakelijkheden. En vooral, de lering die men uit dat alles kan trekken. Tot op zekere hoogte doet Heirman dat wel, maar toch blijft het op dit punt iets te gratuit (Karel Van Dinter, Humanistisch Vrijzinnige Vereniging).

Uitgeverij Houtekiet, 2013

< Terug naar rubriek Oorlog & Vrede

isbn 978 90 8924 253 2
Omvang 256 blzn | 19,95 euro
Lees hier een proefhoofdstuk